Een goede start wordt vervolgd!

In het BSL-project Tilburg gaan lerarenopleidingen en scholen samen met startende leraren aan de slag om hun ingroei in het beroep te vergemakkelijken. De lerarenopleidingen van Tilburg University en Fontys werken in dit project nauw samen met scholen in Midden-Brabant, West-Brabant en Zeeland. In het project participeren momenteel 150 startende leraren van 26 scholen van de Academische Opleidingsscholen Midden-Brabant, West-Brabant en Zeeland (AOS-MB, AOS-WB en ZAOS). De deelnemende scholen zijn: 2College, De Nieuwste School, Theresialyceum, Jeroen Boschcollege, Rodenborchcollege, Maurickcollege, Odulphuslyceum, Mill-Hill College, Jacob Roelantslyceum, Baanderherencollege, Norbertuscollege, Gertrudislyceum, Da Vincicollege, Mollerlyceum, Munnikenheidecollege, Roncalli, Pontes Scholengroep, Zwin College, Calvijn College, Stedelijk Gymnasium Breda en Vakcollege Tilburg.

Uitgangspunt in dit project is leren met en van elkaar: in de verschillende onderdelen van het programma zijn ervaren en startende leraren samen bezig met hun eigen ontwikkeling en de ontwikkeling van hun school. Daarbij bieden lerarenopleiders van ULT en FLOT ondersteuning en begeleiding, maar wordt gewerkt aan het opzetten van een eigen begeleidingsstructuur en inductieprogramma op de school zelf.

Ons programma bestaat uit de volgende onderdelen:

Jaar 1

• Coachen met videofeedback (individueel): 4 trainingsbijeenkomsten voor coaches
• Masterclasses (2x per jaar): voor starters

Jaar 2/ 3

• Verdiepingstraject coachen met videofeedback: trainingsbijeenkomsten voor coaches
• Collegiaal leren met videofeedback (eigen school): training en intervisie voor coaches
• Lesson study (in of buiten de school): vakdidactische- en procesondersteuning
• Masterclasses (2x per jaar): voor starters

Coaching met Videofeedback
Voor coaches in het BSL-traject wordt de training ‘Coaching met Videofeedback’ gegeven. De basiscursus bestaat uit 4 trainingsbijeenkomsten. Op verzoek kan ook een verdiepingstraject aangeboden worden.In de training wordt ingegaan op de leidende principes van het coachen aan de hand van videobeelden, zoals het aansluiten bij de leervragen van de gecoachte. Daarnaast worden coachgesprekken geanalyseerd, bijvoorbeeld op basis van de gekozen invalshoek en de verschillende rollen die je als coach in het gesprek kunt spelen. Eigen video-opnamen van lessituaties en coachgesprekken worden in kleine groepjes, maar ook plenair bekeken. Daarbij staan de leervragen van de deelnemers steeds centraal.In deze cursus ervaart men dat het werken met video-opnamen vraagt om een andere begeleidingsaanpak, die voor de startende leraar en voor de coach veel kan opleveren. Volgens de deelnemers zit de kracht van de training in het samen kijken naar en analyseren van de video-opnamen. Leren door te doen, de aansluiting bij de eigen videobeelden, de feedback die men krijgt, de theoretische achtergronden, modellen en methodieken helpen om de eigen aanpak te verbeteren. De coaches vinden dat deze aanpak voor de starter en voor zichzelf rijke leerervaringen oplevert.

Collegiaal leren in een videoclub
In dit traject leren startende en ervaren leraren van en met elkaar door in dialoog te gaan. Leraren gaan aan de slag met een zelf gekozen leervraag (eventueel binnen een gemeenschappelijk schoolbreed thema), maken video-opnamen in hun les en observeren en bespreken deze opnamen in kleine groepjes (3 leraren). Om de dialogen te verdiepen en het leren te optimaliseren, worden de leraren getraind voor hun rol als dialoogpartner/ peercoach. In centrale trainingsbijeenkomsten worden gesprekstechnieken geoefend en worden de leraren begeleid in het opzetten van kleine praktijkonderzoekjes in de klas (passend bij de eigen leervraag). Het traject wordt afgesloten met een gemeenschappelijke bijeenkomst waar de deelnemers hun leeropbrengsten met elkaar delen en aan elkaar presenteren.

Lesson Study
Dit traject richt zich op vakdidactische verdieping. Startende en ervaren leraren van dezelfde of nauw verwante vakken kiezen samen een gedeeld vakdidactisch probleem waarmee zij aan de slag gaan. In een cyclisch proces ontwerpen zij gemeenschappelijk een les, waarna één leraar deze les uitvoert en zijn collega’s de les (of de video-opnamen hiervan) observeren. Vervolgens wordt de gegeven les gemeenschappelijk geanalyseerd aan de hand van vragen als: Werkte de lesopzet zoals we bedoeld en verwacht hadden? Wat hebben we geleerd over het leren van de verschillende leerlingen? Hoe stellen we ons lesontwerp bij? Bij voorkeur geeft een collega hierna de les opnieuw in een parallelklas.Lesson study groepen kunnen een gehele of deel van een sectie binnen één school omvatten, maar kunnen ook verbonden worden aan bestaande vakdidactische netwerken of een nieuw te vormen bovenschoolse groep van vakgenoten die willen samenwerken.

Masterclasses
Tweemaal per jaar vinden er voor de startende leraren in het project masterclasses plaats, waar zij inspiratie kunnen opdoen en verdieping kunnen vinden. Op deze dagen kunnen starters elkaar ontmoeten en ervaringen – problemen maar ook succesverhalen en tips – delen. Daarnaast worden andere leraren, lerarenopleiders en wetenschappers uitgenodigd om lezingen en/of thematische workshops te verzorgen.

Geïnteresseerd?

Neem contact op met:

Rian Aarts
Projectleider BSL Tilburg
Universitaire Lerenopleiding Tilburg
Tilburg University, Departement Cultuurwetenschappen
Postbus 90153, 5000 LE Tilburg
a.m.l.aarts@uvt.nl

Projectgroep
ULT: Rian Aarts, Jan Verweij, Rob van Otterdijk, Kitty Leuverink
FLOT: Rita Schildwacht (coördinator), Quinta Kools, Anne Brand, Saskia Heunks, Willem Maurits, Koosje de Vries, Christel Kuijpers.

Stuurgroep
ULT: Rian Aarts; FLOT: Johan Struik; AOS-MB: Régie Driessen; AOS-WB: Eveline van Hoppe; ZAOS: Willem Poppe

Websites
www.begeleidingstartendelerarentilburg.nl
www.bsltilburg.nl